|
Ogólne założenia programu
Czym jest program Vision 2020?
„VISION 2020: The Right to Sight” jest ogólnoświatową
inicjatywą, której celem jest pomoc w eliminacji możliwych do uniknięcia
przyczyn ślepoty do roku 2020.
Jest to inicjatywa zainicjowana przez Światową Organizację Zdrowia (WHO), Światową
Radę Optometrii (WCO), Międzynarodową Agencję do Zapobiegania Ślepocie (International
Agency for the Prevention of Blindness -IAPB) oraz ponad 20 międzynarodowych
organizacji pozarządowych zaangażowanych w ochronę i opiekę nad okiem i widzeniem
oraz prowadzących postępowanie z niewidomymi.
W ciągu dwóch nadchodzących dziesięcioleci program VISION 2020 może zapobiec
utracie wzroku przez około 100 milionów osób na Świecie.
Większość ludzi uznaje widzeniejako
rzecz oczywistą. Nikt nie ceni wartości daru widzenia tak, jak osobyktóre
utraciły wzrok. Nikt nie docenia widzenia bardziej niż osoby, którym
po utracie wzroku przywrócono ponownie możliwość widzenia.
VISION 2020 koncentruje się na:
- Propagowaniu świadomości społeczeństw, że ślepota jest jednym z poważniejszych
problemów zdrowotnych;
- Zapewnianiu właściwych warunkówm opieki nad układem wzrokowym, szczególnie
w krajach rozwijających się, tworzeniodpowiedniej infrastruktury zapewniającej
komfortowe i skuteczne działanie na rzecz zapobiegania i zwalczania
problemu ślepoty;
- Tworzeniu fundacji zrzeszających fachowo wyszkolonych pracowników
- specjalistów w dziedzinie ochrony i leczenia układuwzrokowego;
- Wprowadzaniu programów mających na celu kontrolę głównych przyczyn
ślepoty.
Ślepota – fakty, wyzwania stojące przed programem Vision
2020:
- Szacuje się, że obecnie niewidomych jest 37 milionów ludzi na świecie,
a 124 miliony to osoby niedowidzące (łącznie 161 milionów osób z poważnymi
niedomogami widzenia).
- Każdego roku kolejne 1 – 2 miliony ludzi traci wzrok..
- Bez właściwego postępowania do roku 2020 liczba osób niewidomych
wzrośnie do 75 milionów.
- Ślepota pociąga za sobą znaczne koszty indywidualne, społeczne i
ekonomiczne, poprzez ograniczenie możliwości edukacyjnychi pełnego
funkcjonowania w społeczeństwie osób niewidomych, które poza tym są
w pełni sprawne. Ciężar tej niepełnosprawności przenosi się również
na rodzinę osoby niewidomej,społeczeństwo oraz opiekę społeczną i służbę
zdrowia.
- Ślepota wiąże się z niższym komfortem życia.
- 90% niewidomych zamieszkuje kraje rozwijające się.
- Przynajmniej 11.6 miliona niewidomych pochodzi z Południowo – Wschodniej
Azji, 9.3 miliona zamieszkuje Rejony Wschodniego Pacyfiku, a 6.8 miliona
to mieszkańcy Afryki.
- Ponad 82% niewidomych to osoby po 50 r.ż; 1.4 miliona stanowią dzieci
poniżej 15 r.ż.
- Ryzyko ślepoty u kobiet jest znacząco większe niż u mężczyzn.
ALE...
Na szczęście...
- 75% utrat wzroku można uniknąć,
- Dostępne metody zapobiegania i leczenia ślepoty należą do najbardziej
skutecznych i opłacalnych działań z zakresu ochrony zdrowia.
www.who.int/blindness
www.v2020.org
Programy profilaktyczne w Polsce związane z narządem wzroku
i prawidłowym widzeniem.
W 2002 roku w Warszawie, Ministerstwo Zdrowia oraz
Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu opracowało założenia do systemu:
„Profilaktyczna opieka zdrowotna nad dziećmi i młodzieżą w środowisku
nauczania i wychowania”.
W dniu 22.12.2004 roku wyszło rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie zakresu
i organizacji profilaktycznej opieki zdrowotnej nad dziećmi i młodzieżą.W rozporządzeniu
tym znajdujemy zapisy dotyczące opieki nad okiem i widzeniem, które określa:
- zakres i organizację profilaktycznej opieki zdrowotnej nad dziećmi
i młodzieżą objętymi obowiązkiem szkolnym i obowiązkiem nauki oraz
kształcącymi się w szkołach ponadgimanzjalnych do ukończenia 19 roku
życia,zwanych dalej "uczniami";
- zakres informacji o świadczeniodawcach sprawujących profilaktyczną
opiekę nad uczniami, przekazywanych wojewodzie przez Narodowy Fundusz
Zdrowia.
Profilaktyczna opieka zdrowotna nad uczniami
obejmuje:
- testy przesiewowe polegające na wstępnej identyfikacji odchyleń od
normy rozwojowej, niezdiagnozowanych chorób, zaburzeń lub wad, przez
zastosowanie szybkich metod badania;
- postępowanie diagnostyczne w przypadku uzyskania dodatniego wyniku
testu przesiewowego, w celu potwierdzenia lub wykluczenia zaburzeujawnionych
w tym teście (postępowanie poprzesiewowe);
- profilaktyczne badania lekarskie (bilanse zdrowia) w zakresie:
a) indywidualnej oceny stanu zdrowia i rozwoju uczniów,
b) kwalifikacji do zajęć wychowania fizycznego i sportu szkolnego,
c) zdrowotnej gotowości szkolnej uczniów,
d) kwalifikacji do programów rehabilitacyjnych,
e) ograniczeń dotyczących wyboru i nauki zawodu;
- profilaktyczne badania stomatologiczne, profilaktykę próchnicy zębów
i profilaktykę ortodontyczną;
- udzielanie pomocy w przypadku nagłych zachorowań, urazów i zatruć;
- obowiązkowe szczepienia ochronne;
- edukację zdrowotną i promocję zdrowia.
W programie uwzględnione są następujące badania dotyczące
wzroku:
- orientacyjne badanie wzroku – 2-6 mc, 9 mc, 12 mc,
4 r.ż., 6 r. ż.
- test Hirschberga w kierunku zeza – 2 r.ż.
- badanie okulistyczne niemowląt urodzonych przed 36 tygodniem ciąży,
z wewnątrzmacicznym zahamowaniem wzrostu płodu oraz wymagających intensywnej
tlenoterapii i fototerapii 3 t. ż., 12 mc. ż.
Realizacja programu przez Katedrę
Udział Katedry Optometrii i Biologii Układu Wzrokowego
w programach profilaktycznych oraz inicjatywy własne jednostki dotyczące
ochrony procesu widzenia
Współpraca w kraju:
I. W 2003 roku w Poznaniu, na zlecenie Zarządu
Miasta Poznania nr ZSS/355/02 dla Polskiego Towarzystwa Optometrii i
Optyki Członka Europejskiej Rady Optometrii i Optyki w Katedrze odbyło
się „Szkolenie pielęgniarek,pracujących w środowisku nauczania i wychowania,
w zakresie prowadzenia adań przesiewowych procesu widzenia u dzieci uczęszczających
do szkół podstawowych i gimnazjów”
Szkolenie to cieszyło sie z dużym zainteresowaniem
ze strony prawie 100 biorących w nim udział pielęgniarek. Obejmowało
cykl wykładów dotyczących zasad prowadzenia badań profilaktycznych narządu
wzroku oraz ćwiczenia praktyczne (po 8 osób w grupie). Przeprowadzono
szkolenie w zakresie badania:
- ostrości wzroku do dali,
- test soczewki dodatniej,
- widzenia przestrzennego do bliży,
- widzenie barw,
- test przesłaniania.
W czasie szkolenia zwracano szczególną uwagę na czynniki
determinujące wartości uzyskiwanych wyników. Podkreślano także fakt,
że sprawność procesu widzenia ma niezmiernie duży wpływ na sprawność
procesu edukacji.
Przeszkolonych około 100 pielęgniarek. Szkolenie przeprowadzono w oparciu o
metodologię badań przesiewowych opracowaną w Katedrze Optometrii i Biologii
Układu Wzrokowego AM w Poznaniu.
II.Prace naukowo – badawcze prowadzone w KOiBUW:
- Badania przesiewowe wybranych parametrów wzroku u dzieci w wieku
szkolnym i przedszkolnym.
- Badania wybranych parametrów procesu widzenia u młodzieży szkół wyższych
miasta Poznania.
- Ocena wybranych parametrów procesu widzenia u chorych z chorobą Graves
– Basedowa.
- Ocena wybranych parametrów procesu widzenia u dzieci z dyslekcją.
- Badania longitudialne krótkowzroczności u dzieci szkół podstawowych.
Współpraca międzynarodowa:
- Indiana University, College of Optometry – dwustronna umowa o współpracy
z USA
- Illinois College of Optometry, Chicago, USA
- WCO – World Council of Optometry - dwustronna umowa o współpracy
- ECOO – European Council of Optometry and Optics
|